A portrait of Nikolaos Rethymnis

Ο Νικόλαος Ρεθύμνης, ο οποίος εισήχθη στο Πάνθεον μαζί με τον μικρότερο αδερφό του Μηνά, ήταν καθοριστικός εφοπλιστής της προ του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εποχής αλλά και σημαντικός μεταπολεμικός ευεργέτης της Κάσου, της γενέτειρας των αδερφών, και της Σύρου, του νησιού που μεγάλωσαν.

Για σημαντικές περιόδους της καριέρας τους, ο Νικόλαος βρισκόταν στη Νέα Υόρκη ενώ ο Μηνάς βρισκόταν στο Λονδίνο.

Ο σχηματισμός της Rethymnis & Kulukundis στο Λονδίνο το 1921 από τον Μηνά και τον ξάδερφό του, Μανώλη Κουλουκουντή, εξασφάλισε ότι το όνομα της οικογένειας Ρεθύμνη θα κατοχυρωθεί ως θρυλικό στην ελληνική ναυτιλιακή ιστορία.

Όμως, όπως συνέβη με όλες σχεδόν τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις τους, τα δύο αδέρφια συμμετείχαν εξ ίσου και απολάμβαναν μια αρμονική σχέση σε όλη τη διάρκεια της καριέρας τους.

Η οικογένεια Ρεθύμνη μπορεί να καταγόταν από την Κρήτη, αλλά τα αδέρφια γεννήθηκαν στο Αιγαιοπελαγίτικο νησί της Κάσου σε οικογένεια καπεταναίων. Μετακόμισαν στη Σύρο όταν ο Νικόλας και ο Μηνάς ήταν μικροί. Φοίτησαν σε βρετανικά ναυτικά κολέγια και έγιναν κι οι ίδιοι καπετάνιοι. Ο παππούς τους, ο καπετάν Νικόλαος Ρεθύμνης, άρχισε να νηολογεί πλοία στην Κάσο από τα τέλη της δεκαετίας του 1850. Ο πατέρας τους, Βασίλειος, ήταν και ο ίδιος μικρός εφοπλιστής. Συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Πνευματικό για να αποκτήσει ένα πρώτο ατμόπλοιο, το Χρυσόπολις, και με αυτό το πλοίο ο Νικόλαος έχτισε την καριέρα του ως πλοίαρχος.

Η R&K ιδρύθηκε ως κέντρο συνολικής εξυπηρέτησης για να έναν ευρύ κύκλο Ελλήνων εφοπλιστών και τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αντιπροσώπευε περίπου 90 πλοία. Οι πρώτοι πελάτες και συνεργάτες της κοινοπραξίας περιελάμβαναν αρκετούς πλοιοκτήτες της Κάσου, Οινούσιους ιδιοκτήτες όπως η οικογένεια Γ. Μ. Λαιμού, ο Στέφανος Λύρας κι ονόματα όπως Χανδρής,  Κούλουθρος, Ιγγλέσης, Μάρκος και Πατέρας.

Ακόμη κι όταν η R&K άκμαζε, ο Νικόλαος και ο Μηνάς ενώθηκαν με τα ξαδέρφια τους και συναδέλφους τους Κασιώτες καπετάνιους Μιχαήλ Πνευματικό και Ευστάθιο Γιάνναγα και μαζί ίδρυσαν την Kassos Steamship της Σύρου το 1927. Τα αδέρφια κατείχαν το 40% των μετοχών της. Η νέα επιχείρηση βασίστηκε στην R&K, αλλά οι εταίροι δημιούργησαν επίσης δική τους μονάδα διαχείρισης στο Λονδίνο. Η Kassos Steamship χρησιμοποίησε τις εκτενείς γνώσεις του ομίλου στα μεταχειρισμένα πλοία και δημιούργησε γρήγορα έναν σημαντικό στόλο εμπορευματικών πλοίων ελληνικής σημαίας, επανδρωμένα με ναυτικούς από τη Σύρο και την Κάσο.

Ταυτόχρονα, οι αδερφοί Ρεθύμνη κι οι συνεργάτες τους δεν δίστασαν να παραγγείλουν νεότευκτα. Το νέο φορτηγό πλοίο Hadiotis II  8.000 τόνων παραδόθηκε από την Northumberland Shipbuilding ήδη από τον Ιανουάριο του 1929. Το κύρος της εταιρίας υπογραμμίστηκε με την παράδοση το 1939 του 9.700 τόνων Kassos από τον ναυπηγό του Sunderland William Doxford. Το Kassos έχει μείνει στην ιστορία ως το πρώτο μηχανοκίνητο πλοίο που κατασκευάστηκε ποτέ για ελληνική εταιρία κι ανέβασε τον στόλο σε οκτώ πλοία τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο πόλεμος επέφερε βαρύ πλήγμα στους στόλους των R&K και Kassos που λειτουργούσαν στην υπηρεσία των Συμμάχων. Από τον στόλο υπό την αντιπροσωπεία της R&K χάθηκαν συνολικά 25 πλοία, μαζί με 200 ναυτικούς. Η Kassos έχασε τέσσερα ατμόπλοια κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Ο Νικόλαος εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και για πολλά χρόνια υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία στην υποστήριξη των κοινοτικών δραστηριοτήτων των Κασιωτών και στην αρωγή ελληνόπουλων για σπουδές σε αμερικανικά πανεπιστήμια.

Μετά τον πόλεμο, τα αδέρφια κι οι συνεργάτες τους στην R&K και στην Kassos Steamship ξεκίνησαν την ανακατασκευή των στόλων τους. Οι απώλειες της Kassos κατά τη διάρκεια του πολέμου αναγνωρίστηκαν με τρία από τα 98 πλοία Liberty που διατέθηκαν φθηνά στους Έλληνες πλοιοκτήτες από το πολεμικό πλεόνασμα του στόλου των ΗΠΑ. Αυτά ήταν το James H. Courts, που αποκτήθηκε το 1946 και μετονομάστηκε σε Hadiotis, το Josiah Cohen, που αποκτήθηκε το 1947 και μετονομάστηκε σε Themoni και το Edward K. Collins, που αποκτήθηκε το 1947 και μετονομάστηκε σε Chelatros.

Ο Νικόλαος Ρεθύμνης ήταν γνωστός ως παραδοσιακός σε ό,τι αφορά τη σχεδίαση πλοίων, αλλά η συμβολή των αδελφών θεωρήθηκε καθοριστική για την ανάπτυξη του σχεδιασμού των «SD 14», που θα αντικαθιστούσαν τα Liberty, και προώθησε κυρίως ο ξάδερφό τους Βασίλειος Μ. Μαυρολέων. Τα αδέρφια συνέχισαν επίσης να ναυπηγούν πλοία για την Kassos που ήταν ανώτερα σε ποιότητα και κατανάλωση καυσίμου. Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι το Aghia Marina του 1954, ένα φορτηγό πλοίο 6.498 τόνων που ήταν το πρώτο από τα τρία αδελφά πλοία που κατασκευάστηκαν στο Sunderland.

Οι αδελφοί ήταν πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν τα νησιά τους. Το 1955 αγόρασαν τo Ναυπηγείo Νεωρίoυ στη Σύρο και τo επέκτειναν με νέες εγκαταστάσεις. Έδωσαν επίσης απασχόληση, όχι μόνο στέλνοντας τα δικά τους πλοία στη Σύρο για επισκευές, αλλά και παραγγέλνοντας δικά τους νεότευκτα. Ένα πρώτο καινούργιο πλοίο παραδόθηκε το 1959. Ήταν ένα πλοίο 450 τόνων, το Neorion, για εμπόριο μεταξύ των νησιών. Το 1963 το ναυπηγείο παρέδωσε το μεγαλύτερο πλοίο τους, το δεξαμενόπλοιο μικρών αποστάσεων 1.000 τόνων το Gerogiannis M. Στήριξαν το ναυπηγείο μέχρι το 1969 οπότε και πουλήθηκε στον όμιλο Ν. Ι. Γουλανδρή.

Μέχρι το τέλος της ζωής τους, τα αδέρφια χρηματοδότησαν αθόρυβα πολυάριθμους σκοπούς, όπως τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, καθώς και βοηθώντας οικονομικά άτομα, ιδιαίτερα από τη Σύρο και την Κάσο, στην εκπαίδευση και την υγεία.

Δεδομένου ότι κανένας από τους δύο αδελφούς δεν είχε απογόνους, κληροδότησαν το ίδρυμα Η Αδελφότητα Κασίων στη Σύρο. Κατά κύριο λόγο, επικεντρώθηκε στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης με προτεραιότητα σε νησιώτες από τη Σύρο και την Κάσο. Άλλοι στόχοι που υποστήριξε ήταν η φροντίδα για ορφανά παιδιά από ναυτικές οικογένειες κι η παροχή υποτροφιών σε μαθητές από τα δύο νησιά. Σήμερα, συνεχίζει να διανέμει κεφάλαια σε επείγουσες ιατρικές περιπτώσεις.